Jastrząb gołębiarz Accipiter getilis

  • Długość ciała: 48-66 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 90-125 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 750 g
    • samica ok. 1100 g

Zamieszkuje głównie strefę lasu iglastego na północnej półkuli. Zasiedla całą Europę, Azję, Amerykę Północną oraz Północną Afrykę. Jest gatunkiem osiadłym, częściowo koczującym poza okresem lęgowym – osobniki młode i populacje z północnych zimniejszych rejonów przelatują na niewielkie dystanse w nieco łagodniejszy klimat. Jastrząb jest bardzo wszechstronnym łowcą. W skład jego diety wchodzą zarówno ptaki jak i ssaki. Jego ulubionym pokarmem są gołębie, grzywacze oraz sierpówki. Poluje również na ptaki grzebiące – m.in. na bażanty, kuropatwy, ptaki średniej wielkości, krukowate, a nawet ofiary wielkości drozda. Ssaki stanowią ok. 15% pożywienia, w skład diety jastrzębia wchodzą m.in. wiewiórki, zające i króliki. Może też chwytać drobne gryzonie. Swoje ofiary atakuje z zaskoczenia. Poluje z zasiadki, może podkradać się do swojej ofiary lub chwytać ją w szybkim locie. Lata na krótkich dystansach, jest niesamowicie zwrotny, doskonale manewruje w trudnym leśnym terenie. Nawet kilkakrotne ponowienie ataku nie stanowi dla niego problemu.

"Mężny ptak jastrząb, kiedy się unosi, Nie rad, kto go ma, o zwierzynę prosi."
~ Cygański, 1914, s212

Rycina przedstawiająca Jastrzębia gołebiarza z łacińskiego Accipiter getilis

Krogulec Accipiter nisus

  • Długość ciała: 28-41 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 58-80 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 200 g
    • samica ok. 350 g

Oprócz myszołowa jest najliczniejszym ptakiem szponiastym w Eurazji. Zamieszkuje Europę, środkową i wschodnią Azję oraz północną Afrykę. Można go spotkać zarówno w lasach, jak i w pobliżu siedzib ludzkich. Poluje głównie na małe ptaki, na które poluje z zaskoczenia, często ściga swoją ofiarę pomiędzy gęstymi krzewami, czasem również między budynkami. Swoje ofiary może gonić pod gęstymi krzewami nawet na piechotę. Swoje ofiary atakuje z zaskoczenia. Może podkradać się do swojej ofiary, polować z zasiadki lub chwytać ją w szybkim locie. Lata na krótkich dystansach, jest szybki i zwrotny, doskonale manewruje w trudnym terenie. Ataki krogulca można podziwiać równie w terenie zabudowanym i.in w parkach miejskich.

Rycina przedstawiająca Krogulca z łacińskiego Accipiter nisus

Raróg Falco cherrug

  • Długość ciała: 45-60 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 105-140 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 850 g
    • samica ok. 1100 g

Zamieszkuje zadrzewione stepy, tereny trawiaste w pobliżu wzgórz i lasów. Gniazduje na półkach skalnych. Teren jego występowania to południowo-wschodnia oraz środkowa Europa, a także środkowo-zachodnia Azja. Jest gatunkiem wędrownym (z wyjątkiem ptaków z południa zasięgu), zimuje w Etiopii, na Półwyspie Arabskim, północnej Afryce, w północnych Indiach i zachodnich Chinach. Do Polski zalatuje regularnie, ostatni lęg został stwierdzony w 1998 roku. Jego dietę stanowią głównie małe ssaki takie jak susły, lemingi, ale także króliki czy zające. Poluje również na ptaki: pardwy, cietrzewie, ale może upolować również gęś. Dawniej nazywany również sokołem „Polakiem”, prawdopodobnie dlatego, że był jednym z najbardziej cenionych i układanych gatunków ptaków łowczych na naszych terenach.

"Z zwierzęty walczę, mam nad wszystkie ptaki, Dank mi ten wszyscy muszą podać taki. Stłukę zająca by i najwiętszego."
~ Cygański, 1914, s210

Rycina przedstawiająca Raroga z łacińskiego Falco cherrug

Drzemlik Falco columbarius

  • Długość ciała: 26-33 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 55-75 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 160 g
    • samica ok. 200 g

Zamieszkuje Irlandię, Szkocję, Skandynawię i północną Rosję. Preferuje tundrę, tajgę strefę klimatu umiarkowanego chłodnego i subpolarnego na półkuli północnej. W Polsce gatunek pojawiający się nielicznie podczas przelotów (wrzesień-marzec). Żywi się głównie małymi ptakami wróblowatymi i siewkowcami oraz owadami chwytanymi w locie. Może czasem polować też w parach lub niewielkich grupach.

Rycina przedstawiająca Drzemlika z łacińskiego Falco columbarius

Sokół wędrowny Falco peregrinus

  • Długość ciała: 40-53 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 90-120 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 650 g
    • samica ok. 950 g

Jest gatunkiem kosmopolitycznym – zasiedla wszystkie kontynenty za wyjątkiem Antarktydy. Biotop sokoła wędrownego stanowią gęste lasy w pobliżu dolin rzecznych i dużych zbiorników wodnych, a także bagna i łąki Jest obligatoryjnym ornitofagiem – poluje na ptaki wielkości gołębia w locie na otwartej przestrzeni. W skład jego diety wchodzi ok 200 gatunków ptaków, od drozdów, gołębi, przez kaczki i wrony do mew. Jest najszybszym zwierzęciem na świecie. W pikowaniu jego prędkość osiąga nawet ponad 360 km/h. W momencie ataku szpony uderzają w czuły punkt ofiary, przekuwając jej ciało. Spada ona bezwładnie w dół, dopiero po uderzeniu sokół wraca po swoją zdobycz. Prędkość jaką osiąga ptak uniemożliwia mu przeważnie ponowienie ataku. Podczas polowania z sokołem imponującym widokiem jest tzw. atak nurkowy. Sokół wędrowny ze względu na wyjątkową technikę polowania i predyspozycje był sokołem szlachetnym lub szlachcicem.

Rycina przedstawiająca Sokoła Wędrownego z łacińskiego Falco peregrinus

Białozór Falco rusticolus

  • Długość ciała: 50-65 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 105-145 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 950-1450 g
    • samica ok. 1200-2200 g

Zwany również sokołem północnym lub norweskim. Zamieszkuje rejony arktyczne, górzystą tajgę oraz tundrę. Preferuje wąwozy w strefie brzóz lub skalistą tundrę z wyspowo rozmieszczonymi drzewami i krzewami. Jego dietę stanowią ptaki i ssaki chwytane na ziemi lub w powietrzu Główną bazę pokarmową stanowią pardwy górskie, lemingi i inne małe ssaki. Jeden z najbardziej pożądanych ptaków przez sokolników, zwany dawniej białym sokołem.

Rycina przedstawiająca Białozora z łacińskiego Falco rusticolus

Raróg górski Falco biarmicus

  • Długość ciała: 40-50 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 90-115 cm
    • Masa ciała:
    • samiec ok. 550 g
    • samica ok. 800 g

Prowadzi osiadły tryb życia na pustyniach, suchych stepach i w niższych górach. Występuje w południowo-wschodniej Europie, północnej Afryce i częściowo w Azji mniejszej Jego dietę stanowią głównie małe i średniej wielkości ptaki – chwytane w powietrzu po szybkim pościgu lub pikowaniu. Czasami samiec może współpracować z samicą podczas ataku.

Rycina przedstawiająca Raroga górskiego z łacińskiego Falco biarmicus